– ŻABA Tomasz (1892-1964)

Urodził się 19 grudnia 1892 r. w Rzeżuśni. Jak czytamy w kwestionariuszu zachowanym w Centralnym Archiwum Wojskowym jako 22 letni młodzieniec 14 sierpnia 1914 r. wstąpił w Miechowie do Legionów Polskich. W listopadzie 1914 r. wziął udział w słynnym manewrze ulińskim kiedy to żołnierze Legionów pod wodzą Józefa Piłsudskiego przemknęli się pomiedzy wojskami rosyjskimi i austriackimi przez Ulinę w kierunku Krakowa.  Został potem przydzielony  do 2 pułku piechoty, z którym brał udział we wszystkich bitwach. W  czasie jednej z nich samodzielnie udał się w pościg za uciekającymi Rosjanami, jednego z nich pojmał i przyprowadził do dowództwa.  Pojmanym był oficer, u którego znaleziono niezwykle cenne ze strategicznego punktu widzenia dokumenty. Miały one znaczny wpływ na dalszy przebieg bitwy.  Między innymi ta akcja, jak i dotychczasowa waleczność stały się podstawą do wniosku o odznaczenie Orderem Virtuti Militari. W 2 pułku piechoty służył do 15 kwietnia  1915 r., kiedy został ranny. Po wyjściu ze szpitala został przydzielony do 4 pułku piechoty Legionów Polskich z którym walczył aż do rozwiązania Legionów i osadzenia w obozie internowanych w Szczypiornie. Po odzyskaniu niepodległości wstąpił do wojska i w szeregach 4 pułku piechoty walczył na froncie ukraińskim. Po rozbiciu 4 pułku piechoty został przydzielony do  25 pułku z którym  wziął udział w wojnie z bolszewikami. Po odparciu Rosjan od granic Rzeczypospolitej został przeniesiony do rezerwy w stopniu plutonowego. Za swoje zasługi wojenne otrzymał między innymi Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari, Złoty Krzyż Niepodległości oraz Złoty Krzyż Walecznych.
W dowód zasług wojennych dostał przydział gospodarstwa rolnego w okolicach Baranowicz. Klęska nieurodzaju przesądziła o podjęciu decyzji  powrotu w rodzinne strony. Razem z żoną i czwórką dzieci mieszkali w Rzeżuśni. Tu borykał się z trudnościami materialnymi i zwracał się do władz o zatrudnienie na kolei. W efekcie poszukiwania pracy jako były legionista znalazł ją w Miechowie  gdzie pracował jako urzędnik Kasy Chorych do wybuchu II wojny światowej. Po odzyskanie niepodległości otrzymywał rentę wojskową w wysokości 300 zł. rocznie, do wybuchu II wojny światowej. Po wyzwoleniu zwrócił się do władz o przyznanie renty, którą otrzymywał  za swoje zasługi wojenne  oraz przyznane ordery, ale otrzymał odpowiedź, że walczył on za inną niż teraz mamy Polskę i nic mu się od ludowej ojczyzny nie należy.
Zmarł w Rzeżuśni 2 kwietnia 1964 r. i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Gołczy.

WB

Źródła:

  1. https://pl.wikipedia.org/wiki/4_Pułk_Piechoty_Legionów
  2. https://wbh.wp.mil.pl/pl/
  3. Relacje rodzinne Krystyny Marczewskiej i Tadeusza Gajosa

Strona utworzona przy wsparciu finansowym
Starostwa Powiatowego w Miechowie oraz Gminy i Miasta Miechów.

logo Miechów.pl logo Miechów.eu
Wykonanie LeanLAB
Przewiń do góry