Urodził się 10 kwietnia 1919 r. w Miechowie w rodzinie utrzymującej się z rolnictwa. Szkołę powszechną i gimnazjum ukończył w Miechowie chociaż egzamin maturalny zdawał eksternistycznie w Krakowie. W czasie wybuchu II wojny światowej był słuchaczem Szkoły Podchorążych Rezerwy w Krakowie. Jako młody podchorąży wziął udział w walkach we wrześniu 1939 r. a po kapitulacji oddziału dostał się do niewoli niemieckiej. Z obozu internowania uciekł, ale wkrótce w Stuttgarcie został aresztowany i osadzony w więzieniu w Wertheimie, który później został przekształcony na obóz kamy. 8 lutego 1941 r. Edward Banach wysłany został z innymi więźniami do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie i otrzymał numer obozowy 5070. Przez sześć miesięcy pracował w kamieniołomie. Od 22 stycznia 1941 r. do maja 1942 r. poddawany był eksperymentom medycznym polegającym na wstrzykiwaniu mu pod skórę zarazków tyfusu plamistego. Od maja 1942 r. pracował przy budowie fabryki „Gustlof” a od połowy 1943 r. został wcielony do komanda Baubrygade IV. Wiosną 1944 r. wysłany został do pracy w KL Mittelbau-Dora. Pracował w podziemiach przy załadunku pocisków samosterujących VI i V2.
W kwietniu 1945 r., podczas pieszej ewakuacji obozu tzw. „marszu śmierci” uciekł z sześcioma współwięźniami i ukrywał się w górach Harzu.
Edward Banach wycieńczony ciężką pracą i doświadczeniami medycznymi znalazł się w szpitalu w Clausthalzellerfeld, a po wyjściu z niego pracował w Polskim Komitecie Obozowym przy organizacji transportów repatriacyjnych, do Polski. Sam wrócił do Polski w 1946 r. i pracował w Legnicy pomagając załatwiać formalności repatriacyjne wędrującej ludności.
Do rodziców mieszkających w Miechowie przybył w 1949 r. Tu spotkał się z represjami ze strony Urzędu Bezpieczeństwa. Jako niepewny politycznie nie mógł znaleźć pracy.
Z racji przejść obozowych otrzymał odszkodowanie za które nabył samochód osobowy i pracował do przejścia na emeryturę jako taksówkarz. Zmarł w 2000 r. i został pochowany na miechowskim cmentarzu w sektorze 10.
WB
Źródła:
- materiały zebrane przez córki Annę i Magdalenę Banach
- J. Mrożkiewicz, Cmentarz parafialny w Miechowie, Kraków 2007
