– STANIK Julian (1899-1961)

Julian Stanik urodził się 30grudnia 1899 r. w Chorzowie. Ojciec jego Jan był palaczem w kopalni „Matylda”,  a matka Maria z Tomkiewczów zajmowała się gospodarstwem domowym.
Julian ukończył szkołę powszechną i gimnazjum w Chorzowie i w 1919 r uzyskał świadectwo dojrzałości. W tym samym roku został powołany do Wojska Polskiego, w którym po ukończeniu w Warszawie podchorążówki został wcielony do pierwszego pułku strzelców podhalańskich. 1 marca 1921 r. został zdemobilizowany i podjął w Chorzowie pracę nauczyciela w szkole podstawowej. Pracując jako nauczyciel rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Równolegle studiował historie również na UJ. Po ukończeniu studiów został zatrudniony w seminarium nauczycielskim w Chrzanowie. W 1932 r. otrzymał stopień oficerski podporucznika. W 1934 r. został mianowany podinspektorem szkolnym w Ostrowcu Świętokrzyskim, a w październiku 1937 r. został przeniesiony na to samo stanowisko do Miechowa. W 1937 r. wstąpił w związek małżeński z Romaną Jaklińską i w rok później urodziła im się córka Teresa.
Pomimo złego stanu zdrowia ( w 1933 r. z tego powodu został zwolniony z ćwiczeń wojskowych) samorzutnie bez karty mobilizacyjnej zgłosił się do macierzystej jednostki wojskowej tj. 16 pułku piechoty do Tarnowa, który ewakuował się do Bełżca. W rezultacie nie wziął udziału w wojnie obronnej i powrócił do Miechowa. W listopadzie jako zakładnik przebywał w areszcie gestapo. Już pod koniec 1939 r. zorganizował Tajną Powiatową Radę Szkolną, która organizowała tajne nauczanie.
Oficjalnie organizował szkolnictwo podstawowe starając się zatrudnić jak najwięcej nauczycieli.
W listopadzie 1939 r. włączył się czynnie do działalności Tajnej Organizacji Wojskowej, która w 1940 r. weszła w skład Związku Walki Zbrojnej. W 1943 r. wraz z całą grupą działaczy został włączony w szeregi Armii Krajowej. Przyjął pseudonim Fałat i otrzymał funkcję komendanta podobwodu Miechów i dowódcy III Baonu 112 Pułku Piechoty 106 Dywizji Piechoty AK. Jego baon rozmieszczony był na terenie gmin: Wielkozagórze, Chodów i Tczyca. Kilkakrotnie w czasie działań przekraczał granicę między Generalnym Gubernatorstwem a terenami włączonymi do Rzeszy, przenosząc dokumenty i broń. Prowadził szkolenie wojskowe dla swojego oddziału. W czasie kiedy Niemcy przygotowywali się do obrony kopiąc okopy wokół Miechowa zorganizował wyrysowanie planów tych umocnień a następnie przekazał je wyższemu dowództwu AK.
W lipcu 1944 r. przeszedł do oddziałów leśnych w których przebywał do końca okupacji.
Po wyzwoleniu otrzymał nominacje na kapitana rezerwy oraz został odznaczony Odznaką Grunwaldu.
Przy ujawnieniu w komisji weryfikacyjnej otrzymał nominację na majora oraz został odznaczony Krzyżem Walecznych Oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Zaraz po wyzwoleniu pracował jako podinspektor szkolny w Olkuszu, ale jako element politycznie niepewny został przeniesiony na stanowisko nauczyciela w szkole podstawowej w Wieliczce a potem nauczyciela w Państwowym Liceum Felczerskim w Krakowie. Po „odwilży” 1956 r. został mianowany kierownikiem Szkoły dla Pracujących w Krakowie w której pracował do końca swojego życia.
Zmarł 8 grudnia 1961 r.

WB

Źródła:

  1. Materiały udostępnione przez córkę Teresę
  2. http://www.24ikp.pl
Fotografia Juliana Stanika w niemieckiej kenkarcie

Strona utworzona przy wsparciu finansowym
Starostwa Powiatowego w Miechowie oraz Gminy i Miasta Miechów.

logo Miechów.pl logo Miechów.eu
Wykonanie LeanLAB
Przewiń do góry