– MOLĘDA Jan (1917 – 2003)

Urodził się 12.12.1917 r. w Kościejowie, pow. Miechów jako syn Jana i Zofii (z Morzonków) Molędów.
Od 1937 r. do 1939 r. służył w 5. Dywizjonie Artylerii Konnej. Jednocześnie uczył się i w 1939 r. zdał maturę. Kampanię wrześniową odbył w 5. DAK na szlaku walk i odwrotu Krakowskiej Brygady Kawalerii. W lasach hrubieszowskich dostał się do niewoli Wehrmachtu,  z której uciekał dwukrotnie. Przy drugiej ucieczce sprzyjało mu szczęście i powrócił w rodzinne strony. Do ZWZ wstąpił w 1940 r. w Kościejowie jako „Trzebiński”. Jego zadaniem było werbowanie członków, tworzenie z nich „trójek”, potem „piątek” i na koniec plutonu. Ponadto miał stale docierać do Nasiechowic po tajne gazetki dostarczane tam z Krakowa. Został aresztowany przez Niemców w Sosnowcu, gdzie udał się przez zieloną granicę, w celu odwiedzenia rodziny i przez trzy miesiące siedział w więzieniu. Wczesną wiosną 1943 r. „Trzebiński” został wyznaczony na dowódcę grupy dywersyjnej, złożonej z pięciu żołnierzy z Racławic i okolicy. W połowie czerwca 1943 r. otrzymał rozkaz wykonania kary śmierci na Kazimierzu Nowaku, oficerze Komendy Powiatowej Policji Polskiej, zastępcy komendanta Jagdkommando – kacie ziemi miechowskiej. Wyrok ten wykonał razem z „Dębem”, „Dąbkiem” i „Szaleńcem” 24.06.1943 r. o godz. 17.30 przy ul. Racławickiej w Miechowie. Zmienił pseudonim na „Trzaska”. Za akcję otrzymał awans na ogniomistrza podchorążego. Grupa dywersyjna „Trzaski”, pod bezpośrednim dowództwem jego lub „Derenia”, przeprowadziła na terenie obwodu ok. 30 zadań specjalnych, m.in. spalenie magazynów zbożowych w Działoszycach, rozbicie mleczami w Sławicach, Radziemicach i Prandocinie, stałe zabezpieczenie terenu przed szerzącym się bandytyzmem, rabunkami i plądrowaniem przez oddziały niemieckiego wojska i Ostlegiony. Latem 1944 r. grupa dywersyjna przekształciła się z oddziału dywersyjno-partyzanckiego w pluton partyzancki. 26.07.1944 st. ogn. pchor. „Trzaska” wziął udział w akcji bojowej w Książu Wielkim. W nocy z 4 na 5 sierpnia ubezpieczał zrzut broni na placówce ,Kobuz”. Niebawem otrzymał rozkaz dołączenia do tworzonego przez dowództwo 106. DP „Dom” Samodzielnego Partyzanckiego Batalionu Szturmowego „Suszarnia”. Po wejściu Sowietów ppor. „Trzaska” został aresztowany 10.02.1945 r. przez UB z Miechowa i osadzony w areszcie PUBP przy ul. Jagiellońskiej 7. Przez dwa miesiące był bity i torturowany, a następnie przewieziony do więzienia miechowskiego przy ul. H. Sienkiewicza 28, gdzie w dalszym ciągu był maltretowany. Z więzienia został uwolniony 25.05.1945 r. przez oddział AK por. Juliana Sochy ps. „Dźwig” i por. Bolesława Krzyszkiewicza ps. „Regiński”. Od tej pory ukrywał się jako Jan Frączek na terenie Częstochowy, w jej okolicach i na Dolnym Śląsku. 07.01.1947 r. został aresztowany przez UB, lecz szczęśliwie zbiegł do Łozowa koło Wrocławia. Po ogłoszeniu amnestii ujawnił się 06.03.1947 r. w WUBP we Wrocławiu, lecz już 17.12.1948 r. został aresztowany. Z Wrocławia przewieziony do WUBP w Krakowie, gdzie  cztery lata spędził w śledztwie. W 1952 r. przed Sądem Wojewódzkim w Krakowie zapadł wyrok sześciu lat więzienia, lecz na mocy amnestii został natychmiast zwolniony. Podjął pracę w handlu i kontynuował ją do emerytury. W 1991 r. Sąd Wojewódzki w Krakowie stwierdził nieważność wyroku z 1952 r., a więc brak jakiejkolwiek winy. W uznaniu zasług bojowych, dużego wkładu w działalność konspiracyjną, poświęcenia i j odwagi władze awansowały „Trzaskę” do rangi kapitana, później majora i podpułkownika. Zweryfikowały także nadane odznaczenia: Virtuti Militari V kl., Krzyż Walecznych (trzykrotnie), Srebrny i Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż AK, Krzyż Partyzancki, Medal Wojska i Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939 r.”.
Zmarł 20.03.2002 r. w Sosnowcu i pochowany został przy kościele św. Jacka.

Źródła:

  1. Antoni Iglewski; „PONAR” Wspomnienia z lat 1939-1945; Brześć Kujawski 2012
  2. Adam Sznajderski; Partyzancka odyseja; Tuchów 2004
  3. Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Rzeczpospolita Partyzancka; Instytut Wydawniczy PAX; Warszawa 1991
  4. Bolesław Michał Nieczuja-Ostrowski; Inspektorat AK „Maria” w walce t. II Kryptonim „Michał”-„Maria” (1943-VI.1944) Część I; Fundacja Inspektoratu Światowego Związku Żołnierzy AK i Sekcji Obrony Życia Dziecka im. Inspektoratu; Elbląg 2001
  5. zbiory IKP
  6. Stanisław Piwowarski, notatki dotyczące 106 Dywizji Piechoty AK
  7. 24ikp.pl

Strona utworzona przy wsparciu finansowym
Starostwa Powiatowego w Miechowie oraz Gminy i Miasta Miechów.

logo Miechów.pl logo Miechów.eu
Wykonanie LeanLAB
Przewiń do góry